Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

İstanbul Menkul Kıymetler Borsasının Yapısı 

Konumuz çerçevesinde birçok borsa isminden bahsedilmiştir. Gerçekten de dünya üzerinde pek çok borsa mevcuttur. Bir fikir oluşturması adına Tablo’da bazı borsaların büyüklükleri (işlem hacimleri) açısından gruplandırmasına yer verilmiştir. 

Dünya Borsaları 

Süper Borsalar

Büyük Borsalar

Orta Çapta Borsalar

Küçük Borsalar

- New York

- Amerikan

- Boston

-İMKB

Borsası

Borsası

- Düsseldorf

- Oslo

- Tokyo Borsası

- Hong Kong

- Hamburg

- Tayland

- Londra Borsası

Borsası

- Philadelphia

- Atina

 

- Pasifik Borsası

- Seul

- Kuveyt

 

- Paris Borsası

- Sidney

- Tel-Aviv

 

- Frankfurt

- Singapur

- Amman

 

Borsası

- Toronto

- Viyana

 

- Amsterdam

- Mexico City

- Jakarta

 

Borsası

- Montreal

 

Kaynak: Taner ve Akkaya, 2009: 87. 

Tablo ’da IMKB’nin yeri küçük borsalar grubunda yer almaktadır. Çalışma Türkiye özelinde gerçekleştirildiğinden küçük borsa grubunda yer alan İMKB’nin yıllar itibariyle işlem hacmi, işlem miktarı ve sözleşme sayıları gibi verileri de en güncel haliyle içeren bazı sayısal veriler Tablo ’da görülmektedir. Ancak Tablo ’da yer alan Toplam İşlem Hacmi, Toplam İşlem Miktarı, Günlük Ortalama İşlem Hacmi ve Günlük Ortalama İşlem Miktarı sütunlarında yer alan değerler enflasyondan arındırılmamış değerleri ihtiva ettiğinden Tablo 5’de yer alan ilgili yıllara ait Gayri Safı Milli Hasıla (GSMH) Deflatörleri yardımıyla enflasyondan arındırılmış reel hale getirilmiştir. Böylece İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Hisse Senedi Piyasasına ilişkin bazı verilerin daha anlamlı bir şekilde karşılaştırabilir olacağı düşünülmektedir. 

Aşağıda yer alan Tablo’da istanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın kurulduğu 1986 yılından itibaren Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TÜİK) elde edilen 2006 yılı dahil GSMH Deflatörleri yıllar itibariyle görülmektedir.

Tablo - Yıllar İtibariyle GSMH Deflatörleri 

YILLAR

GSMH Deflatörü

1986

74,9

1987

100,0

1988

169,7

1989

297,8

1990

469,5

1991

747,3

1992

1.221,8

1993

2.044,8

1994

4.238,3

1995

7.932,0

1996

14.119,6

1997

25.587,3

1998

44.859,1

1999

69.868,2

2000

105.415,0

2001

163.740,0

2002

236.408,8

2003

289.596,0

2004

317.004,4

2005

333.950,6

2006

373.055,0

Kaynak:     http://tuikrapor.tuik.gov.tr/reports    Erişim     Tarihi:     27.08.2010’dan uyarlanarak düzenlenmiştir. 

Tablo - 2009 Yılı Bazı Ülke Borsalarının Piyasa Değerleri 

Borsaların Piyasa Değeri (2009)

Piyasa

Değeri

(Milyar $)

Piyasa

Değeri

Payı

Piyasa Değeri/ GSYH

1 New York Borsası (ABD)

11.838

%25,4

%83

2 Tokyo Borsası (Japonya)

3.306

%7,1

%65

3 Nasdaq(ABD)

3.239

%7,0

%23

4 Euronext (Hollanda, Belçika, Fransa, Portekiz)

2.869

%6,2

%70

5 Londra Borsası (ingiltere)

2.796

%6,0

%127

6 Şanghay Borsası (Çin)

2.705

%5,8

%57

7   Hong Kong Borsası (Hong Kong)

2.305

%5,0

%1104

8 TSX Grubu (Kanada)

1.608

%3,5

%122

9   BM&FBOVESPA (Brezilya)

1.337

%2,9

%90

10 Bombay (Hindistan)

1.307

%2,8

%105

25 IMKB (Türkiye)

236

%0,5

%38

Toplam*

46,526

100,0%

%90

Kaynak: http://www.tspakb.org.tr/tr/Portals/57ad7180-c5e7-49f5-b282-c6475cdb7ee7/AIM_Yayin_ve_Raporlar_Yillik_Yayinlar_2009_sermayepiyasasi20 09.pdf Erişim Tarihi: 14.07. 2010 

1487 yılında Avrupa’da Anvers kentinde kurulan borsa Dünyadaki ilk borsadır. Daha sonra Amsterdam ve Lyon Borsaları kurulmuştur. Gerçek anlamda menkul kıymet alım-satım faaliyetlerinin yürütüldüğü menkul kıymetler borsası ise 1802 yılında Londra’da faaliyete geçmiştir. Tarihsel süreç açısından Avrupa’dakilere kıyasla daha geç kurulan “The New York Stock Exchange” ise günümüzün en modern borsasıdır (Berk, 2000: 330). 

Yarı resmi bir statüsü olan İMKB, kanunla kurulmuştur. Bunun yanı sıra bir meslek örgütü olarak faaliyetlerini yürütmektedir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası idari açıdan Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’na bağlı olup, kendi bütçesi ve tüzel kişiliği mevcuttur (Yalçıner, 1996: 92).

Şekil 3’de İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın organizasyon şeması görülmektedir. Organizasyon şemasından da anlaşılacağı üzere İMKB’nin en üst amiri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası başkanıdır. Başkan Borsanın genel yönetiminden ve temsilinden sorumludur. Borsa başkanı beş yıl süre ile atanır. Özel bir kanunun bulunmaması durumunda borsa başkanı resmi veya özel hiçbir görev alamamasının yanı sıra ticaretle uğraşamaz, anonim ortaklıklarda pay sahibi olamaz ve menkul kıymet alım satımı için dolaylı dahi olsa emir veremez (Sarıkamış, 2000: 135). Yine Şekil 3’den anlaşıldığı üzere İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın organizasyon yapısı içerisinde biri Birinci Başkan Yardımcısı olmak üzere altı adet Başkan Yardımcısı yer almaktadır. Tüm başkan yardımcıları organizasyon yapısı içerisinde farklı işlemleri kendilerine çalışma konusu edinmişlerdir. Yapı içerisinde Birinci Başkan Yardımcısı’nın temel görevi Dış İlişkiler olup, Dış İlişkiler Müdürlüğü kendisine bağlı biri birim halindedir.

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri