Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Nokia Cep Telefonu Firması Tarihçesi, Pazar Payı ve Finlandiya Örneği

Oldukça sanayileşmiş ve liberal bir ekonomiye sahip olan Finlandiya, Ar-Ge çalışmalarına önem vererek bilgi toplumuna dönüşmüştür. Bilgi ve iletişim teknolojilerinde rekabetçi piyasaya sahip olup bu alanlarda dünya lideridir. Nokia 1998’de taşeron firmaları ve yarattığı ek iş değeriyle birlikte toplam istihdamın %30’unu oluşturmaktadır. Elbette yaratılan istihdam değerinde doğrudan oluşan fayda yanında dolaylı yoldan da oluşan iş hacmi bulunmaktadır. Finlandiya'nın en büyük firması Nokia, uluslararası alanda rekabet eden ve mobil telefon üretiminin öncü firmalarındandır.

Nokia 1865 yılında Nokianvirta nehrinin kıyısında Fredrik İdestam kağıt fabrikası ile varlığına başlamış bir şirkettir. 1967 yılına kadar şirket kağıt üretimi dışında tomruk (odun) ve ayakkabı işinde de bulunmuştur. Daha sonrasında ise şirketin bir kablo şirketi ile birleştiği ve elektronik alanında atılımlarını başlamıştı. Bu yeni yolda firma Nokia Corporation ismini almış ve tescillemiştir. Mobil telefon üretiminin 1979 yılı itibariyle Salora isimli bir televizyon üreticisi ile ortak girişim olarak başlamıştır. 1981 yılında mobil devrim ile birlikte Nokia ilk basit tabanlı NMT (Nordic Mobile Phone) ürünlerinin üretimine başlamış aynı zamanda da ilk uluslar arası cep telefonu şebekesini inşa etmiştir. 1982 yılında Nokia ilk dijital telefon geçişini gerçekleştirmiş ve 1984 yılında Mobira Talkman ismiyle taşınabilir telefonu piyasaya sürmüştür. Bu cihaz büyük bataryası ve taşıma güçlüğü ile dikkatleri çekmektedir. Bugünkü mobil telefon devrimi ise Nokia’nın Mobira Cityman ismini verdiği çok daha tanıdık bir biçimde bir inovasyon başarısı olarak pazarda yer bulmuştur. Nokia şimdilerde Espoo da bulunan Nokia House (Evi) ile tabir edilen yerde bir vakıf ve üniversite ve teknoloji merkezinin orta noktasında faaliyetine devam etmektedir.

1991 yılında Mobil devrim GSM (Global System for Mobile Comminications (Mobil iletişim için küresel sistem)) alt yapısının keşfedilmesi ile birlikte 1992 yılında Nokia 1011 ile ilk GSM telefon dünyaya sunulmuş oldu. Nokia bundan sonra bir çok inovatif gelişmeyi dünyaya hızla sunmaya başlamıştır. İlk kişiselleştirilebilir zil sesi, ilk kişiye özel kendinizin oluşturabileceği zil sesi, ilk kişiselleştirilebilir telefon kapakları ve yeni oyunlar (özellikle; snake (Yılan) oyununun pazardaki büyük başarısı) ile Nokia kendinden söz ettirmeyi uzun bir süre başarmıştır. Elbette bu durum satış hacmine de yansımış ve uzun yıllar boyunca dünyanın en büyük cep telefonu üreticisi olmayı başarmıştır.

Nokia firmasının bugününe baktığımızda; Sadece bir mobil telefon üreticisi görmemekteyiz. Nokia firması; cep telefonu üretimi yanında, cep telefonları yazılımları, cep telefonları uygulamaları (uygulamalar; programlar, çözümler, iş uygulamaları; çeşitli mobil telefon kişiselleştirme çözümleri; oyunlar) üretmekte, ayrıca bünyesine kattığı firmalar ile atılımlarının devamlılığını sağlamaktadır. 2007 yılında Nokia Simens Network ile GSM alt yapı çözümlerine de katkı sağlamaya başlamış bunu 2008 yılında Navteq firmasını satın alarak sürdürmüştür. Navteq dünyanın en büyük harita çözümleri firması olarak 1985 yılından beri hizmet vermekte olan bir harita çözümleri üreticisi firmadır. Firma 6 kıtada 85 ülkede dijital harita çözümleri sağlamaktadır.

Nokia, Finlandiya ekonomisine çok ciddi fayda sağlamaktadır; Finlandiya’nın açık ara en büyük şirketi olması yanında, Helsinki Borsası’nın (Helsinki Stock Exchange - OMX Helsinki) toplam piyasa değerinin üçtü birini tek başına karşılamaktadır bu gelişmiş bir ülke için çok ender rastlanan bir durumdur. Ayrıca Finlandiya’da çok ciddi bir işverendir ve Nokia sayesinden birçok ufak çaplı taşeron firma oldukça büyümeyi başarmıştır. 1999 senesinde Finlandiya’nın gayrisafi yurtiçi hâsılasını (GSYİH) tek başına yüzde 1,5 oranında arttırmıştır. 2004’teki GSYİH’nin yüzde 3,5’ini ve 2003’teki milli ihracatın dörtte birini Nokia tek başına karşılamıştır. 2006 yılında Nokia’nın yıllık cirosu - ülke tarihinde ilk defa - devlet bütçesini geçmeyi başarmıştır.

Nokia firması 2003 yılından itibaren mobil telefon kanalında çok büyük değişimleri meydana getirmiş ve bu sayede büyük bir güce ulaşmıştır. Akıllı telefon (smartphone) pazarında meydana getirdiği yenilikler rakipleri tarafından daima takip edilir ve güncellemeleri sürekli örnek alınmıştır. Akıllı telefon ile mobil cihazları birer; müzik mağazasına, video cihazına, oyun konsoluna, kişisel bilgi yönetiminin ve erişiminin en üst seviyelerine çıkarta bilme başarısını elinde bulundurmuştur. Akıllı telefon tabanındaki cihazlarını temel telefon işlevi olan ürünlerden ayırt edebilmek için seri 60 ismini kategorize etmek için kullanmış ve temel telefon işlevi olan cihazlarını ise seri 40 cihazlar olarak sınıflandırmıştır.

Dünya ekonomisinde yaşanan durgunluk ve küçülme, küçük bir iç piyasaya sahip, ekonomisi ihracata bağlı olan Finlandiya'yı da etkilemektedir. Firmaların, işten çıkarma veya merkezlerini ucuz işgücü olan ülkelere taşıma fikirleri iç piyasaya olumsuz yansımaktadır. Bu olumsuz gelişmelere rağmen 2007 yılında genel olarak istihdam ve satın alma gücü artmıştır. Ancak, ülkedeki yatırım düzeyinin düşüklüğü ve ihracattaki azalma eğilimi, üretimin düşük maliyetli ülkelere kaydırılması yatırımcıların diğer ülkelere yönelmesi, önümüzdeki dönemde ülke ekonomisini olumsuz etkilemesi muhtemeldir.

Nokia sadece Finlandiyalı bir firma değil aynı zamanda Avrupa’da hatırı sayılır bir büyüme yakalayan yegâne firma özelliği taşımaktadır. Bunun olmasındaki ana nedene bakıldığında sürekli olarak şirketin üretme (icat) yeteneği, iş zekası ve tüketiciye hızlı çözümler bulabilme yapısıdır. Yeni buluşlar (inovatif fikirler) çok büyük bir önem taşımaktadır. Bu yapısı itibariyle haklı bir gurur kaynağı olarak Batı Avrupa’da büyük bir mobil iletişim lideri bulunmakta ve halen liderliğini dünya çapında devam ettirebilmektedir.

Finlandiya ithalatının çok büyük bir kısmını Rusya ve Çin’e yapmakta ve Nokia Firması son zamanlarda özellikle Çin pazarının Nokia ürünleri alması ile pazar payına devam edebilmektedir.

Nokia firması işlerini farklı iş gruplarına bölerek daha verimli ve odak işe daha fazla fokus olma yoluna gitmiştir. Faaliyetlerini mobil telefonlar, multimedya ürünleri, kurumsal çözümler ve network olarak ayırmıştır. 2004 yılında 18.507 milyon Euro net satışı ile 2003 yılından % 12 daha fazla ciro elde etmiş, Avrupa da Pazar payı 2003 %45,8, 2004 % 34,8 ve 2005 % 36 olarak gerçekleşmiştir.Yüksek teknoloji alanında ve özellikle kablosuz iletişim sisteminde diğer Kuzey ülkeleri gibi Finlandiya da know-how açısından gelişmiş yapıya sahiptir. Finlandiya, Telekom pazarını serbestleştiren ilk ülkelerden birisi olmasına rağmen cep telefonu tarifeleri en düşük OECD ülkeleri arasındadır. Teknik altyapı güçlü olup her yüz kişi için 82'in üzerinde cep telefon bağlantısı bulunmaktadır. Cep telefon sektörünün önde gelen ülkelerinden birisi konumundaki Finlandiya'da 2004 yılında yapılan bir istatistik araştırmasına göre, hane halkının %96'sında en az bir cep telefonu bulunmaktadır. 2007 yılı rakamlarına göre ise 6,1 milyon cep telefonu bağlantısı kurulmuştur.

Nokia firması 1987 ve 1992 yıllarında birçok kriz ile uğraşmak zorunda kalmıştı. Yeni bir ekonomik sistem olarak mobil telefon pazarının oluşmaya çalışma aşamalarında, Nokia temel iş grubu olarak daha önceden bulunduğu sektörlerin büyük bir kısmından çıkarak sadece mobil telefon kanalında uzmanlaşmaya kendini vermişti. Finlandiya’nın 1991 yılında Sovyetler Birliği ile girişmiş olduğu yoğun ticaret Nokia firmasının da önündeki engelleri aşmasında yardımcı olmuştur. 1990 yılında kendi lojistik krizini yaşamış ancak kendi krizini kendisi aynı zamanda bir lojistik firması haline dönüşerek sonlandırmıştır.

Sınırlar gevşedikçe markalar önemli birer platform olarak ortaya çıkmaya başlamışlardır. Artık aynı markalara dünyanın her yerinde rastlanılmaktadır. Markalaşmada Amerika üstünlüğü görülmektedir; 2003 yılında marka değeri olarak yapılan bir sıralamada, ilk on markanın sekizini, Coca­Cola, Microsoft, IBM, GE, Intel, Disney, McDonalds, Marlboro biçiminde sıralanan Amerikan markaları oluşturmaktadır; ilk ona Finlandiya Nokia ile 6.sıradan, Almanya ise Mercedes ile 10. Sıradan girmektedir.

Nokia firmasının güçlü olduğu alanlar, kuvvetli bir marka isminin olması, sürekli inovasyon, kalite, imaj, kullanıcı dostu ürünleri, zayıf kaldığı alanlar, orijinalliğini kaybetmesi, yetersiz ürün bulundurma olarak görülmektedir. Nokia’nın 1998 yıllarında yakalamış olduğu dünya liderliğini 2004 sonrasında kaybetmeye başladığı görülmektedir. % 35 lere kadar düşen Pazar paylarının en büyük nedeni olarak mobil telefon pazarındaki hızlı gelişmelere ayak uyduramayışıdır. Akıllı telefon pazarındaki tekelinin sona ermesi ve rakip ürünlerin pazara çıkması, yeni içerikler (internet, video oyunları, müzik ve televizyon) sunamaması, rakiplerin (Samsung, Motorola, Siemens) daha şık ürünler ile Nokia’nın karşısına çıkmaları bu sonuçların doğmasına neden olmuştur.

Türkiye Finlandiya ilişkilerine bakacak olursak, 1996 sonrasında ikili ticaret hacminde Türkiye'nin ithal ettiği telekomünikasyon ekipmanı nedeniyle hızlı bir artış yaşanmıştır. 2007 yılında ikili ticaret hacmi bir önceki yıla oranla %8 artış kaydederek 1,620 milyon dolar seviyesine ulaşmıştır. Finlandiya'nın Türkiye'ye ihracatında %40'a varan oranlarda yıllık artışlar nedeniyle ikili ticari ilişkiler Finlandiya lehine gelişmesini sürdürmektedir.

Finlandiya’dan ithal etmiş olduğumuz ürün grubu içerisinde en büyük payı Elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları almakta ve özellikle bu pay içerisinde Nokia mobil telefon ürünleri önemli bir yer almaktadır. 2009 yılı verilerinin üzerindeki büyük düşüşün (Toplam ithalat 2008 yılında 1.180.799 (Bin Dolar) iken 795.959 (Bin Dolar)) nedeni Türkiye’ye ithal edilen Nokia ürünlerinde Nokia Pazar payının Türkiye’deki %70 oranlardan % 40’lara kadar düşüşü gösterilebilir. Türk Tüketicisinin son zamanlarda Apple firmasının çıkartmış olduğu iPhone ürününe ilgisi, bunun yanında Android tabanlı birçok ürünün piyasaya çıkması ve yanında Samsung cep telefonu ürünlerinin de daha yoğun ilgi görmektedir. Bunun yanında özellikle Çin üretimi birçok ürünün Türkiye piyasasına girmesi sonucunda Nokia Türkiye’de de dünya pazarlarında olduğu gibi pazar kaybetmeye başlamıştır.

Nokia Finlandiya ekonomisine çok büyük bir katkı sağlamakta ve aynı zamanda dış ticaret ürünlerinde en büyük payını oluşturmaktadır. Elektrikli makine ve cihazlar ihracatında Finlandiya ekonomisine sadece üretmiş olduğu mobil telefonlar ile değil aynı zamanda telefon şebekeleri ve yazılımları ile donanımsal ekipman ve ürünleri ile de çok büyük bir katkı sağlamaktadır. Nokia firmasının Finlandiya ekonomisindeki rolü her hangi bir ülkedeki bir firmadan çok daha öte bir kapsamda bulunmakta, devletin sahip olduğu bir kurumdan öte firmanın etkinliğini yoğun olarak oluşturduğu bir Firma-Devlet yapısını yansıtmaktadır.

1990'dan itibaren elektrik, elektronik ve metal sanayi ürünlerinde hızlı bir büyüme gerçekleşmiştir. Nokia'nın başarılı yükselişi özellikle elektronik alanındaki büyümede etkili olmuştur. Finlandiya, kağıt ve kağıt hamuru makinaları ile güç jeneratörleri alanında güçlü sanayiye sahiptir. Yenilebilir enerji kaynaklarının teknolojileri ve geri dönüşüm teknolojisi ihracatında öndedir.

Bilgisayar yazılım ve donanımında gelişmiş bir pazar payı olan Finlandiya, internete bağlı kişi başına bilgisayar sayısı en fazla ve dünyadaki en yüksek Internet bağlantısı oranına sahip ülkelerden birisidir. 2007 yılında internet kullanıcı oranı %71, sabit telefon kullanıcı sayısı ise 1,7 milyon olarak gerçekleşmiştir.

Nokia zamanla yenilikçe gücünü kaybetmesi ve yeni rakiplerin karşısına çıkması ile birlikte endüstrideki gücünü yitirmeye başlamıştır. Apple firmasının İphone ürünleri ile akıllı mobil ürünlerde temel ve basit işlevler ile Nokia’nın karşısına çıkması Nokia’nın müşteri kitlesini ve pazara yeni giren

özellikle trend (moda) takip eden kullanıcıları cezbetmiştir. Zamanla İphone üstünlüğünün Nokia ürünlerine galip geleceği beklentisi artmıştır.

Nokia ve Finlandiya son zamanlarda Ar-Ge ve Üniversite işbirlikleri konularında ABD ve Apple firması ile karşılaştırıldığında yatırımları çok daha düşük kalmış ve bunun etkilerini yoğun olarak görmeye başlamıştır. Bunun yanında Nokia’nın son zamanlarda pazarda kan kaybetmesinin en büyük nedenleri arasında;

-               UYGULAMALARDA GEÇ KALDI: Uygulamamağazasında Apple 300 bin farklı seçenek sunarken Nokia bu gelişmeyi sadece seyretti. Sadece OVİ için büyük yatırım yapmasına rağmen rakiplerinin elde ettiği etkinliği yakalayamadı. Apple, sadece uygulama geliştiricilere geçtiğimiz yıl 1 milyar dolar gelir yarattı.

-               DOKUNMATİK EKRANI KAÇIRDI: Dokunmatik ekranı 'ilk biz yaptık' demesine rağmen kaliteli ekran teknolojisini telefonlarına uygulamada gecikti.

-               İNTERNET SERVİSLERİ: Navigasyon (Dolaşım) dahil pek çok hizmeti, internet şirketlerini satın almasına rağmen mobil internet konusunda rakiplerinin gerisinde kaldı.

 YENİLİKÇİ OLMA İDDİASINI KAYBETTİ: Anteni ilk kaldıran, renkli ekranı ilk getiren Nokia, pazar lideri olunca yenilikçi ruhu kaybetti, risk almaktan kaçındı. Sayılabilir.

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri