Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Türkiye’de Enerji Politikalarının Verimliliği, Sürdürülebilirliği ve Enerji Yoğunluğu

Türkiye enerji politikası fosil yakıtların ağırlığının hissedildiği ve talebin dış kaynaklardan temin edilerek giderildiği bir politika olarak ortaya çıkmaktadır. Enerji politikasında önemli bir yere sahip olan petrol, piyasa fiyatındaki olası istikrarsızlıklar ve rezerv sıkıntılarından dolayı ekonomi üzerinde olumsuz etkiler gösterebilmektedir. Enerji politikasının ana unsurlarını ekonomik faaliyetlerin devamı  için ihtiyaç duyulan  enerjinin güvenilir, kesintisiz ve sürdürülebilir bir maliyet ile sağlanması oluşturmaktadır. Türkiye aynı anda Avrupa, Avrasya, Ortadoğu, Balkan, Karadeniz ve Akdeniz ülkesi olma ayrıcalığına sahiptir. Bu coğrafyadaki bütün komşuları ile yakın ilişki içindedir. Öte yandan, Türkiye enerji ihtiyacı hızla artan bir ülkedir. Türkiye'de enerji ihtiyacı her geçen gün artmakta ve önümüzdeki yıllarda bu artışın devam edeceği beklenmektedir. Çünkü artan nüfus ve buna bağlı tüketim artışı, sanayileşme ve kalkınma girişimleri ile dünya ortalamasının altında olan enerji tüketim miktarının artması Türkiye'nin enerji ihtiyacını çoğaltacaktır.

Enerjide ithalata olan bağımlılık, enerji arzının güvenliği sorununu beraberinde getirmektedir. Enerji güvenliği, değişik tür ve şekillerdeki enerji kaynaklarının yeterli miktarlarda ve makul fiyat veya maliyetlerle her zaman için elde edilebilir olmasıdır.

Türkiye'nin uzun dönem enerji stratejisi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın (ETKB) bünyesinde Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Hazine Müsteşarlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'nın katılımı ile yapılmaktadır. Strateji tespit edilirken, enerji güvenilirliği açısından dışa bağımlılığın kabul edilebilir düzeylerde tutulmasının ve bu bağımlılığın da mümkün olduğunca çeşitlendirilmiş kaynaklardan temin edilmesi temel bir unsur olarak belirginleşmektedir.

Bir ülkenin enerji politikası, ülkenin endüstriyel üretim yapısına ve uluslararası ekonomik ortamda mal, hizmet ve en önemlisi enerji piyasalarına bağlı olarak şekillenir. Ülkenin sanayileşmişlik düzeyine bağlı olarak şekillenen enerji tüketimi veya kullanımı, üretim yapısının göstergesi ve ekonomik olarak büyüme sınırlarının bir boyutunu gösterme olanağına sahiptir

Ülkenin enerji politikalarının belirleyiciliği, enerji kaynaklarının elde edilmesinde süreklilik, yeni kaynak arzı, kaynak çeşitliliği, enerji arzının güvenliği, milli güvenlik, ekonomik ve beşeri sermaye ve istihdam koşullarının olanaklarına bağlı olarak şekillenir.

Enerji politikalarının temelinde enerji planları ve bu planların temelinde ise; hedeflenen ekonomik ve sosyal kalkınma stratejilerini gerçekleştirmek için gerekli birincil ve ikincil enerji ihtiyaçlannın kaynak bazında ortaya konması; yerli kaynakların, verimlilikleri arttınlarak ve çevre zararlarının minimum düzeye indirilmesi; enerji üretiminin sağlanması amacıyla gereken finansmanın sağlanması; enerji üretimini gerçekleştiren alt sektörlerin üretim ve gelişim planlannın ulusal enerji stratejisi ile uyum içinde olması; enerji arz ve talebim etkileyecek ulusal politika kararlannın belirlenmesi gibi çok çeşitli faktörler bulunmaktadır.

Enerji politikalarının uluslararası ekonomik ve politik konjonktürdeki değişimi ve beklentileri doğrultusunda, ülkenin üretim yapısına ve özellikle ithal edilen enerji kaynaklan gibi stratejik temel girdilere ilişkin önlemler, ekonomik faaliyetleri yönlendirmeleri açısından büyük önem taşımaktadırlar.

Uluslararası Enerji Ajansı'nın raporuna göre Türkiye'nin enerji konusunda dışa bağımlılığının azaltılması için, öncelikle doğru politikaların, uzun vadeli enerji stratejilerinin saptanması ve bu stratejilerde bilimsel hesaplamalara dayanan, bilinçli, kararlı; ekonomi, çevre ve dış politika gibi sahaların çıkarlarım gözeten bir yöntemin takip edilmesi gerekliliği vurgulanmaktadır. ETKB tarafından Türkiye'nin enerji politikası: "ülke enerji ihtiyacının amaçlanan ekonomik büyümeyi gerçekleştirecek, sosyal kalkınma hamlelerini destekleyecek ve yönlendirecek şekilde, zamanında, yeterli, güvenilir, ekonomik koşullarda ve çevresel etki de göz önüne alınarak sağlanması" olarak belirlenmiştir. Geliştirilen enerji talep projeksiyonuna göre ise, Türkiye'nin birincil enerji talebinin 2010 yılında %29'unun, 2020 yılında ise %30'unun yerli kaynaklardan karşılanması hedeflenmektedir.

Enerji sektörüne kalkınmayı ve refah artışım destekleyici bir yapı ve işleyiş kazandırmak amacıyla, uygulanmakta olan politikalar önceliklerine göre yedi ana başlık altında toplanabilir. Bunlardan birincisi gereksinim duyulan enerjinin güvenli, ekonomik, verimli ve çevreye duyarlı teknolojiler ile üretilmesi ve kullanılmasıdır. Enerji arz güvenliği, ülkelerin gelişimlerini; ekonomik ve ulusal güvenliklerini temelden etkileyen bir olgudur. Bu nedenle, enerji kaynaklarını kesintisiz, güvenilir, ucuz, temiz ve çeşitlendirilmiş kaynaklardan sağlayabilmek ve verimli kullanmak, her ülkenin güvence altına alması gereken hususlardır.

Diğer bir önemli husus enerji güvenirliği açısından dışa bağımlılığın kabul edilebilir düzeylerde tutulabilmesi amacıyla; arama, çıkarma ve kullanım açısından yerli kaynaklara öncelik tanınmasıdır. Türkiye enerji politikalarının belirlenmesinde, arz güvenliği açısından, kendi kaynaklarının geliştirilmesinin yanında, en fazla özen gösterilmesi gereken ilke, ithal edilecek kaynaklarda, gerek enerji kaynağı türü ve gerekse bu kaynakların sağlandığı ülkeler açısından, kaynak çeşitliliğinin sağlanmasıdır.

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri