Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Vergilendirme Nedir, Vergilendirme Sistemi

Hükümet harcamalarını finanse etmek, ekonomiyi düzenlemek, kaynakların dağılımını etkilemek ve gelir dağılımını değiştirmek amacıyla, hem gelir ve servet üzerinden hem de mallar üzerinden çeşitli vergiler alır. Hükümetin faktör gelirleri (rant, ücret, faiz, kar) ve servet üzerinden aldığı vergilere dolaysız vergiler (direct taxes), mallar üzerinden (mallar için yapılan harcamalar üzerinden) aldığı vergilere ise dolaylı vergiler (indirect taxes) denir. 

Hükümetler mallar üzerinden iki tür vergi alırlar: spesifik vergiler (spedfic taxes) ve ad volarem vergiler (ad valorem taxes). Bunlardan birincisi, birim mal üzerinden alınan vergilerdir. ikincisi ise, malın satış değeri üzerinden alınan vergilerdir. Hükümetin bir paket sigaradan veya bir litre benzinden 100 bin lira vergi alması spesifik vergiye, bir kilo peynirin satış değeri üzerinden % 8 katma değer vergisi alması ise, ad volarem vergiye örnek olarak gösterilebilir. Vergilendirmenin piyasa dengesi üzerindeki etkilerinin inceleneceği aşağıdaki açıklamalarda analizi basitleştirmek için, hükümetin mallar üzerinden birim başına vergi (per unit tax) diye de nitelendirilen spesifik vergi aldığı varsayılacaktır. 

Hükümet bir maldan spesifik vergi alınca, her şeyden önce malın arz fiyatı spesifik vergi kadar artar.  

Diğer taraftan hükümetin mallar üzerinden aldığı spesifik (ad volarem) verginin üreticiler (satıcılar) ve tüketiciler (alıcılar) arasında bölüşül­mesine, vergi yansıması (tax incidence) denir. Spesifik bir verginin tüketiciler tarafından ödenen kısmı, verginin vergi öncesi piyasa fiyatında yol açtığı artışa eşittir. Örneğin bir litre benzinin vergi öncesi piyasa fiyatı 5 TL, vergi sonrası fiyatı da 7 TL ise, ceteris paribus, hükümetin) bir litre benzinden aldığı spesifik verginin 2 TL' si tüketici tarafından ödenir. Verginin üreticiler tarafından ödenen kısmı ise, vergi ile verginin tüketici tarafından ödenen kısmı arasındaki farka (verginin tüketici tarafından ödenmeyen kısmına) eşittir. Örneğin yukarıdaki örnekte hükümetin bir litre benzinden aldığı spesifik vergi 3 TL ise, verginin üretici tarafından ödenen kısmı 3 TL - 2 TL = 1 TL'dir.

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri