Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

A-B     C-D     E-F     G-H     İ-K     L-M     N-O     Ö-P     R-S     T-U     V-Y

Ekonomİ PolİtİkasI Sözlüğü

R

Rant: Sahip olunan bir değerden elde edilen gelir. Popüler ifadesiyle, çalış­madan elde edilen gelir.

Rasyonel beklentiler: Sistematik olarak yanlış ya da taraflı olmayan ve ula­şılabilir tüm bilgileri kullanarak oluşturulmuş ileriye dönük beklentile­re verilen isimdir.

Reel GSMH: Enflasyondan arındırılmış GSMH. Enflasyondan arındırma işlemi GSMH zımni deflatörü yoluyla yapılır.

Reel GSYİH: Enflasyondan arındırılmış GSYİH.

Reel faiz: Elde edilen faizin enflasyondan arındırılarak ifade edilmiş şekli. R = (l+r)/(l+p) formülünde, R reel faiz oranını, r nominal faiz oranını ve p enflasyon oranını göstermektedir.

Refinansman: Borcun başka koşullar taşıyan bir başka borçla değiştirilmesi işlemi. Bu uygulama daha çok faiz ya da alacaklı değişmelerine yol açan bir borç koşulu değişimi biçiminde karşımıza çıkar.

Rekabet Kurumu: Piyasalarda fiili anlaşmalar sonucu doğabilecek tekelleş­me ve kartelleşmeleri önlemek, piyasaların rekabete uygun olarak çalışa­bilmelerini sağlamak üzere kurulmuş bulunan ve başkan dahil 11 kişiden kuruluyla karar alan organ.

Repo: Bir menkul kıymetin ilerideki bir tarihte geri alınması vaadiyle sa­tılması.

Resesyon: Belirli süreyle genel ekonomik faaliyetlerdeki gerileme.

Revalüasyon: Bir ülkenin ulusal parasının yabancı ülkelerin ulusal para­larına karşı olan değişim değerinin (parite) idari bir kararla yükseltil­mesi işlemi.

Rezerv para: Merkez Bankası'nın ulusal para cinsinden olan likit yükümlü­lükleri. Rezerv para = emisyon + bankaların zorunlu ve zorunlu olmayan mevduatları + banka dışı kesimin mevduatları.

Rezerv para çarpanı: Rezerv paranın yaratabileceği toplam para arzı. k = M/RP formülünde k rezerv para çarpanını, M para arzını ve RP rezerv para miktarını göstermektedir.

Risk primi: Alman risk karşılığında talep edilen normal getirin in üzerin­deki prim. 

Sabit döviz kuru rejimi: Bir ülkenin ulusal parasını başka ülkelerin ulusal paralarına karşı belirli bir pariteyle sabitlemesi, arz ve talep değişiklikleri­ne karşı bu sabitliği bozmaması hali. Bkz. Kur rejimleri.

Sabit faiz: Bir borcun faizinin borcun vadesi süresince değişmemesi hali.

Samurai tahvil piyasası: Japonya'da Japon Yeni üzerinden Japon olmayan ekonomik birimlerce ihraç edilen borç senetlerinin alım satımının yapıl­dığı piyasa. Bu piyasada tahvil ihraç edenin belli bir düzeyde kredi değer­liliği olmasını şarttır.

Satın alma gücü parkesi: Farklı ülkelerdeki mal ve hizmet fiyatlarının fark­lı olması nedeniyle ülkelerin gelirlerinin satın alma gücünü tespit etmeye yönelik yapılan düzeltme.

Say kanunu: "Her arz kendi talebini yaratır" biçiminde özetlenebilecek olan klasik ekonomi yasası. Bu yasanın büyük ölçüde Takas (barter) eko­nomisinde geçerli olduğu, parasallasmanın geliştiği günümüz ekonomi­lerinde geçerli olmadığı dikkate alınmalıdır.

SDR (special drawing rights): Bkz. Özel çekme haklan.

Sendikasyon kredisi: Birden fazla mali kuruluşun bir araya gelerek belli bir ekonomik birime ortaklaşa aynı kredi şartlarında kredi vermesi.

Senyoraj: Kâğıt ve madeni para basım giderleriyle piyasadaki değişim değeri arasındaki fark nedeniyle devletin elde ettiği kazanç. Bkz. Hükümranlık hakkı.

Serbest mevduat: Bankaların Merkez Bankası'ndaki serbestçe kullanabile­cekleri hiçbir kısıtlamaya tabi olmayan mevduatları.

Sermaye hareketleri dengesi: Ödemeler dengesindeki yurtiçinde yerleşik ekonomik birimlerle yurt dışında yerleşik ekonomik birimler arasında­ki borç alıp verme işlemlerini ve sabit sermaye yatırımlarını içeren den­gedir.

Sermaye piyasası: Hisse senedi ve uzun vadeli borç senetlerinin ihraç edil­diği ve alım satım işlemi gördüğü piyasa.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK): İlk kez halka arzlara izin veren, menkul kıymet borsalarındaki işlem kurumların denetiminden sorumlu ve ser­maye piyasalarını düzenlemeye yetkili bağımsız bir kurum.

Sermaye yeterliliği: Bankaların bilanço büyüklüklerine ve aldıkları riskler­le uyumlu sermaye bulundurması gerekliliği.

Son ödeme mercii: Ekonomide likidite ihtiyacı ortaya çıktığında, son şans olarak likidite temin edilebilecek kurum, merkez bankası.

Sosyal güvenlik kuruluşları: Çalışanlardan toplanan paralarla emeklilere maaş veren emekli ve çalışan üyelerine sağlık hizmeti sunan devlet tara­fından yönetilen ve yönlendirilen kuruluşlar. Türkiye'de üç sosyal güven­lik kuruluşu vardır: Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur.

Sosyalist ekonomik yaklaşım: Sermaye malları mülkiyetinin devlet elinde olmasını savunan yaklaşım.

SPK: Bkz. Sermaye Piyasast Kurumu.

SRF (Suplemental Reserve Facility): IMF'nin çok kısa süre içinde döviz re­zervlerinde dramatik düşüşler yaşayan ülkelere sunduğu bir kolaylık. SRF miktarı bir ülke kotasının birkaç katı olabilir.

Stand-by düzenlemesi: IMF'nin ihtiyaç içine düşen üye ülkelere destek ver­mek üzere yaptığı başlıca düzenleme. 18 aya kadar olan stand-by düzen­lemesinde üye ülke kotasının % 100'ü kadar, 3 yıla kadar olan stand-by düzenlemesinde (süresi uzatılmış fon kolaylığı) üye ülkeye kotasının % 300'ü kadar parasal destek sağlanabilir. IMF son yıllarda bu sınırları istis­nai olmakla beraber aşabilmektedir.

Stok değişken: Belli bir süre ile kısıtlı olmayan belli bir noktada birikimli

değer, örneğin, para arzı bir stok değişkendir. Stopaj: Bir ödemede kaynakta yapılan kesinti. Örneğin, ücretler üzerinden alınan verginin işverence kesintiye tabi tutulmasına stopaj denir.

Sürekli borçlanma yöntemi: Bu yöntemde hazine belirli miktar ve vadele­ri içeren devlet iç borçlanma senetlerini devamlı satışa sunar. Bu senet­ler sabit ya da borçlanma ihalelerinde belirlenen faiz ortalamalarına bağ­lı olarak faiz taşıyabilirler.

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri